بررسی و تحلیل The Lego Batman Movie 2017 (لگو بتمن)
ترامپ شبیه بتمن یا بتمن شبیه ترامپ؟!
ترامپ شبیه بتمن یا بتمن شبیه ترامپ؟!
تمرکز بر فردیت بتمن و فاصله گرفتن از المانهای جهان لگویی سبب میشود این فیلم را یک نمونه خانوادگی از مجموعه سریال خانوادگی بتمن به حساب آوریم.
، پس از موفقیت انیمیشن سینمایی «لگویی»، حالا نسخه بتمنی آن ساخته شده است. بتمن در فیلم «لگویی» که سه سال پیش منتشر شد، یک شخصیت جانبی درآن فیلم بود اما در نسخه لگویی جدید، شخصیت اصلی فیلم محسوب میشود. اگر فیلم «بتمن لگویی» را در ادامه مجموعه لگویی ارزیابی و بررسی کنیم، نسخه لگویی بتمن، هجو، نقد و هزلنگاری از قهرمان نقابدار، شنلپوش، گوشهگیر و سرمایهداری است که باید به جنگ با تبهکاران برود. کمدی فیلم نشات گرفته از شخصیت بتمن در کتابهای مصور «دیسیکمیک» است. درباره میلیاردر خود محور، خودشیفته و مردمگریزی که در قلعهای بالای کوه، دور از مردمی که مدعی حمایت از آنان است، زندگی میکند.
در بتمن لگویی بوضوح و به صورت مشخصی نشان داده میشود این سمبل سرمایهداری منزوی، فقط برای خودش و با دشمنان خودش میجنگد و مردم یا به عبارتی جامعه پیرامونیاش کمترین اهمیت را برایش دارد. از سوی دیگر بتمن باید با بزرگترین دشمنش، یعنی تنهایی مبارزه کند. در واقع بتمن با تبهکاران میجنگد تا بر تنهایی فردی خودش فائق آید و بتمنلگویی به صراحت بر این مساله تاکید دارد.
بتمن لگویی از تمام المانها، نشانهها و تمهیداتی که بتمن را محبوب تماشاگران میکند، بهرهبرداری میکند اما نتیجهای معکوس از بتمن به مخاطب ارائه میدهد. داستان بتمن پتانسیلهای فراوانی دارد برای هزلنگاری درباره بتمن و جامعهای که دلخوش به قهرمانانی پوشالی نظیر اوست. جامعهای که براساس لیبرال دموکراسی، حرکت جمعی و قانون شکل گرفته است، چگونه به قهرمانانی میاندیشد که فراتر از قانون لیبرال دموکراسی حرکت میکنند.
این شخصیت افسانهای با همین پیش فرض جعلی، بیش از 75 سال است در فرهنگ عامه آمریکایی جا خوش کرده و اتفاقا سمبلی برای تثبیت سرمایهدار و سرمایهداری است. پس از تماشای بتمن، علاقهمندان سینما درخواهند یافت همیشه باید منتظر منجی خاصی از طبقه بالادستی باشند درصورتی که طبقه بالادستی همان یک درصدیهایی هستند که 99 درصد مردم آمریکا را بلعیدهاند. بتمن لگویی در هجو و نقد بتمن، در کاربردیترین شکل تالیفی، جایگاه سرمایه محور این قهرمان را زیرسوال میبرد. اما نکته عجیب در متن فیلم این است که خیلی از منتقدان، شخصیت بیعرضه بتمن را در این فیلم به دونالد ترامپ تشبیه کردهاند و البته با ظرافت خاصی، طرح مالیاتی ترامپ از جمله سوژههای طنز فیلم است.
بتمنلگویی بخوبی فیلم اول نیست و شاید 10 درصد جذابیت و حلاوت فیلم اول از مجموعه لگویی را هم ندارد. تمرکز بر فردیت بتمن و فاصله گرفتن از المانهای جهان لگویی سبب میشود این فیلم را یک نمونه خانوادگی از مجموعه سریال خانوادگی بتمن به حساب آوریم. البته باید این مساله را در نظر گرفت که جهان لگویی فرصت خوبی برای نقد و هجو بتمن است. لحن نقادانه فیلم بتمنلگویی را باید در شیوه کار کارگردان، کریس مککی در اثر دیگری از او جستجو کرد. «جوجه رباتی؛ جنگ ستارگان» را کریس مککی هفت سال قبل از ساخت بتمن لگویی کارگردانی کرده و حتی سریالی مستقل از آن را با عنوان «جوجه رباتی» ساخته است. مککی در هجو، نقد و هزل نگاری از ابر قهرمانان پوشالی سینما به یک استادکار درجه یک بدل شده است.جوجه رباتی سریالی است که علاوه بر هجو ابرقهرمانان سینمایی، سوژههایی را در نقد و هجو سلبریتیها و آنچه به غلط وارد فرهنگ عامه آمریکایی شده را در محتوای خودش دارد. کریس مککی در آن فیلم اصرار دارد فرهنگ آمریکایی توسط چهرههای سرشناس و ابرقهرمانان پوشالی مبتذل شده است.
فیلم بتمن لگویی اثر مبهوتکنندهای است که برای کودکان و نوجوانان ساخته شده، اما وجه تفکربرانگیز فیلم با زبانی کاملا ابزورد، بزرگسالان را بشدت جذب میکند. بتمن لگویی با آجرکهای لگویی ساخته شده، اما روند تخیلی و پر از تحرک فیلم از انیمیشنهای نقاشی متحرکی که تا کنون دیدهایم، فراتر میرود. آدمهای مجموعه لگویی کلههای مکعب شکل و صورتهای بیحرکتی دارند، اما از خیلی از هنرپیشههای سینما بیشتر شخصیت دارند و اثر بیشتری روی مخاطب میگذارند.
محتوای کمدی محور فیلم حول خود بتمن و مفهوم قهرمان در فرهنگ عامه است و روی خفگی کلی فرهنگ عامه از ابرقهرمانان بنا شده است. این همه سریال و فیلم سینمایی ساخته شده و ما میدانیم بتمن همه بدمنها را شکست میدهد و حالا مشکل او در این فیلم نیاز شخصیاش به همنشینی است که با شعار اصلی عملکرد بتمن به تنهایی در تضاد قرار دارد. هر صحنه از فیلم اشاره دقیقی به فیلم «بتمن و سوپر من» دارد که به قول جوکر در این فیلم برای یادآوری آنها باید سراغ گوگل برویم. حتی تبهکارانی که همراه جوکر به شهر گاتهام حمله میکنند از فیلمهای مختلفی میآیند؛ از ارباب حلقهها، گرملین، هری پاتر، جادوگر شهر زمرد، ماتریکس و کهکشانی از بدمنها که از داستانهای انتشاراتی دیسی کمیک فراتر میرود.
همچنین در مقاله سبک زندگی ابر قهرمان های هالیوود چگونه است؟ میخوانیم:
از خانه لاکچری بروس وین، تا آپارتمان پیتر پارکر؛ از خانه ۲۲۱ B خیابان بیکر، تا پنت هاوس تونی استارک، زندگی جور دیگری جریان دارد. زندگی به شیوه ابر قهرمان ها تنها، درونگرا، مغرور و در نسخههای سانسور نشده صدا و سیما، گاها بیبند و بار، آزاد از هر قید و بند اخلاقی، بدون چارچوب و محدودیت مشخص و بدون خانواده است.
سبک زندگی ابر قهرمانان این نظام غیر انسانی، به عنوان انسان تراز جامعه جهانی یعنی انسانی مغرور، تنها، بدون خانواده و در روابط جنسی آزاد است. بعضاً گاهی مواد هم مصرف میکند، پارتیهای شبانه میرود، و در این جنگل بی سر و ته، او آهو شکار میکند؛ دخترانی زیبا که طعمه حلال این ابر قهرماناناند. تهفهای آسمانی که به پاس فداکاری آنها در استفاده بشر دوستانه از قوای مافوق انسانی -که آن هم به واسطه یک اتفاق و یا میراث خانوادگی یا موهبتی مادرزادی بدست آوردهاند-به این ابر قهرمانها داده شده.