انیمیشن بچه رئیس (the boss baby)؛ به سخره گرفتن خدا

انیمیشن سینمایی بچه رئیس، یکی از مشهور ترین انیمیشن های حاضر در بین مخاطبان است. دلیلش ایده اولیه داستان است. اینکه بچه ها در حد آدم بزرگ ها بفهمند و کار کنند. این ایده، ایده جدیدی نیست و سابقا در برخی فیلم ها شاهد بوده ایم که چنین کودکانی نقش آفرینی می کنند. اما ایده جذاب و جالبی برای مخاطب است. زیرا مخاطب به مراتب از کودک انسان بیشتر خوشش می آید تا موجودات فضایی یا حیوانات ریز و درشت.

داستان حول محور پسربچه ای به نام “تیم” است که والدین مهربان و معرکه ای دارد که هیچ چیزی در دنیا را به اندازه او دوست ندارند. ولی یک روز همه چیز تغییر میکند. چرا که مادر و پدر تیم یک نوزاد کت و شلوار پوشیده را به خانه می آورند تا همبازی و برادر تیم باشد. اما مشخص می شود بچه از یک سازمان سری از بالای ابر ها آمده و ماموریت نجات انسان ها را دارد. مردم به حیواناتی از قبیل سگ علاقه پیدا کرده اند. این تاثیر منفی در زاد آوری و رشد جمعیت دارد. در نتیجه جهان در خطر پیری جمعیت قرار دارد.

حال جالب است که دشمن این تیم برادری، یکی از رئسای سابق همان شرکت است و قصد انتقام دارد. تیم و برادرش علارغم تنفری که نسبت به یک دیگر دارند، با هم متحد می شوند و به جنگ دشمنشان می روند. با این حال نیت مبارزه این دو نفر، یک نیت پاک نیست. نیتشان کاملا شخصی است. اولی دوست دارد از شر برادری که او را نمی خواهد، راحت شود. دومی هم می خواهد رئیس شود.

 یکی دیگر از صحبت‌هایی که راجع به این انیمیشن شنیده می‌شود مقایسه شخصیت بچه رئیس با رئیس جمهور فعلی آمریکاست. رفتارهای این دو را با هم مقایسه کرده‌اند و گفته می‌شود که شاید این کاراکتر از روی دونالد ترامپ ساخته شده باشد. البته صدای الک بالدوین بر روی کاراکتر بچه رئیس هم ممکن است آتش این شایعات را پر رنگ کرده باشد. الک بالدوین در ماه‌های گذشته با گریم و آرایشی شبیه به دونالد ترامپ به تمسخر او پرداخته. او ویدیوهای متععددی بر روی فضای مجازی و یوتیوب پخش کرده است.

صنعت پویانمایی در هالیوود دست تعداد کمپانی های انگشت شماری است. که تقریبا کل این صنعت در دنیا را به انحصار گرفته اند. البته ژاپنی ها را فاکتور می گیریم که بسیاری از انیمه ها چه سینمایی و چه سریالی را جزو ایدئولوژیک ترین آثار می توان طبقه بندی کرد. مسلما هیچ چیز به اندازه یک پویانمایی نمی تواند روی ذهن ناپخته یک کودک که هنوز به طور کامل شکل نگرفته تاثیرگذار باشد. پویانمایی هایی که میلیون ها نفر در سراسر جهان بیننده آنها می باشند و تاثیر آنها روی کودکانی که رهبران آینده جهان خواهند بود، انکار نشدنی می باشد. با وجودی که شناسایی نکات مخرب در کنار پیام کلی به ظاهر مثبت معمولا کار دشوار و سختی هست، اما به ندرت شاهد پویانمایی هایی هستیم که اینطور آوانگارد و پیشرو عمل می کنند.

انیمیشن لک لک ها و انیمیشن بچه رئیس بصورت پیشرو و ناگهانی یک سیاست جدید را آشکار کردند. مثل این سوال که بچه ها چگونه به دنیا می آیند. این سوال تبدیل به بزرگترین سوال امروز هالیوود شده. از این به بعد نیز یکی از دغدغه های اصلی کودکان باید این سوال باشد. این را در کنار سکانس آخر انیمیشن لک لک ها بگذارید. والدین همجنسباز را نشان می دهد که کودکشان را در بغل گرفته اند. شما سیاست های جدیدی را می بینید که بی ربط به سند جهانی 2030 یونسکو نیست. در واقع این سند می تواند پازلی از یک سیاست بزرگ باشد. که با زبان انیمیشن بچه رئیس هم در حال ترویج و تبلیغ است.

برای اینکه این موضوع برای شما قابل درک باشد بهتر است بدانید که هالیوود همیشه در سیاست گذاری های آمریکا نقش جدی را بازی کرده و ثابت کرده که چقدر هماهنگ و به موقع این نقش خود را ایفا می کند و سازمان ملل و ارگان های وابسته به آن (مثل یونسکو) پر رنگترین نقش ها را در اجرای سیاست گذاری های برون مرزی آمریکا ایفا می کنند. بطور مثال می شود از قضیه طرح کنترل جمعیت خاورمیانه نام برد که با روش های مختلف، موفقیت های خیلی خوبی داشته است، می توانید در این راستا این ویدیوها را ببینید aparat.com/v/loEIt و aparat.com/v/JSQ7x

سیاست های جمعیتی جدیدی را در دو انیمیشن بچه رئیس و لک لک ها شاهد هستیم که احتمالا از بحران جدی فرزندآوری و خانواده های تک فرزندی در غرب نشات می گیرد. در واقع تا قبل از این دو اثر، اکثر انیمیشن های کمپانی های اصلی هالیوود تاکید شدید بر تک فرزندی یا تجرد و عدم فرزندآوری داشته اند. به عنوان مثال انیمیشن The Secret Life of Pets، بر تجرد و مستقل زندگی کردن و جایگزینی حیوانات خانگی بجای فرزند یا شریک زندگی تمرکز زیادی داشته. اما در انیمیشن بچه رئیس، این حیوانات خانگی رقیب اصلی فرزندآوری شده اند و اولویت به فرزندآوری تعلق می گیرد. در صورت تکرار این سناریو در انیمیشن های دیگر، می توان به عمق بحران فرزندآوری در غرب پی برد که حاضر شده با وجود اینکه تاثیر رسانه ای خلاف سیاست های جمعیتی آمریکا برای دیگر نقاط جهان می گذارد، دست به این عمل بزند.

درضمن نکته خیلی مهم درباره این سیاست، این است که افزایش جمعیت برای افراد سفید پوست تبلیغ می شود. کودکان سیاهپوست همینطوری هم تعدادشان بصورت تمسخرآمیزی خیلی زیاد نشان داده می شود!

تصویری از انیمیشن Zootopia که نشان میدهد جمعیت دهکده خرگوش ها بصورت کاریکاتوری رو به رشد است. در واقع دهکده خرگوش ها به نمایندگی از کشورهای عقب مانده جهان سومی در انیمیشن زوتوپیا طراحی شده است. جالب اینجاست که جمعیت این دهکده برابربا جمعیت فعلی کشور ایران است. برای اطلاعات بیشتر حتما به نقد انیمیشن زوتوپیا inaghd.ir/post/zootopia-2016 مراجعه کنید.

 یک نکته جانبی. در ابتدای فیلم شکل هندسی مثلث به عنوان قوی ترین شکل در طبیعت معرفی شده. بطور کاریکاتوری قدرت عظیم آن به نمایش گذاشته می شود. در آخر فیلم مثلثِ بر عکس به عنوان نماد زادآوری به تصویر کشیده می شود. این می تواند نمادی از لقاح باشد.

اما یک دیالوگ در انیمیشن بچه رئیس توسط تیم و بچه رئیس موجب شد تا توجه مان را به این فیلم بیشتر کنیم و آن روند به دنیا آمدن بچه بود.
تیم وقتی وارد عالم نوزادان می‌شود، با تعجب می‌پرسد: پس بچه ها از اینجا میان؟!
رئیس در پاسخ می‌گوید: پس از کجا میان؟ از تو کلم بروکلی یا از پری جادویی…
تیم در ادامه می‌گوید: پدر و مادرم بهم گفتن که از … (در گوشی توضیح دادن)واکنش رئیس و تیم این است که با تعجب می‌گویند: نه این چندش آوره.

این دیالوگ رو باید ضمیمه کنیم به یکی از اصول و بندهای سند ۲۰۳۰ که به بحث ضرورت آموزش مسائل زناشویی و جنسی به کودکان اشاره دارد و این مسئله را حقی برای کودکان تلقی می‌کند. تمام امضا کنندگان این سند باید بدان پایبند باشند. سندی که می‌گوید پدر و مادر وظیفه دارند تا کیفیت مسائل جنسی و مشخصه‌های مرد و زن بودن را به کودکان‌شان آموزش دهند.

تحلیل محتوای انیمیشن بچه رئیس

تا به اینجا هر چه گفتیم واضح بود و مخاطب خودش نیز می توانست به آن پی ببرد. اما نکته اصلی جای دیگری است. هالیوود علاقه شدیدی دارد تا بر ناخودآگاه مخاطب کار کند و چنین مفاهیمی را با مفاهیم خوداگاهی و مشهود پنهان می کند.

به داستانی که شخصیت منفی داستان از خودش تعریف می کند توجه کنید. داستان به شدت شبیه داستان رانده شدن شیطان از بهشت است. فردی به بزرگی و احترام می رسد و سپس از آنجا رانده می شود. او نیز روندی همانند شیطان راه مبارزه با خدا و تغییرات منفی در زندگی انسان را در پیش می گیرد.

حال که شخصیت منفی لوسیفر یا همان شیطان است، کودک شرکت نیز خداست. بله خدا یک شرکت است. انیمیشن بچه رئیس بدین شکل ماهیت خدا را به سخره می گیرد. خدا یکی نیست. خدا واحد نیست. خدا کامل نیست. بلکه از همکاری تعدادی بچه، تکرار می کنم بچه، جهان اداره می شود. در انیمیشن بچه رئیس اشاره می شود که این شرکت مسئولیت رسیدگی به امور بچه ها را دارد. یعنی به احتمال زیاد شرکت های دیگری هم هستند که ابعاد دیگری را کنترل می کنند. باز هم تعدد خدا.

پس خدا یکی نیست و خدایان مختلف برای ابعاد مختلف وجود دارند. دقیقا مثل اعتقادات رومیان که حتی الهه دروازه روم داشتند. یعنی یک دروازه برای خودش یک خدا داشت. مترائیسم و بودائیسم و سایر ادیان قبل از میلاد مسیح چنین تفکری دارند. این تفکرات در کشور های ابر قدرت آن زمان یعنی هند، ایران، چین، مصر و روم رایج بوده. کابالیسم ایلومناتی نیز از همین ادیان نشات می گیزند. خیلی جالب است که به مسلمانان انگ قدیمی بودن و تفکرات پوسیده 1400 ساله می زنند، با این حال خودشان در حال ترویج اعتقاداتی مربوط به قبل از میلاد مسیح هستند.

در عین حال همین خدایان متعدد هم فرد نیستند و به شکل شرکتی و هیئت رئیسه اداره می شوند. با توجه به اول انیمیشن بچه رئیس، کسانی که احساس ندارد می توانند در چنین شرکتی کار کنند و برای رسیدن به مقام خدایی تلاش کنند. خدای بی احساس. حتی تلاش های بچه رئیس در راستای خدا شدن است نه کمک به بشریت. او دلش به حال انسان ها و بچه ها نمی سوزد. او به دنبال منفعت خودش است. یعنی تا منفعت خدا در کار نباشد، برای ما کاری نمی کند.

شیطان داستان شاید شخصیت منفی باشد، اما اعمالش توجیه شده است. هالیوود به شدت در تلاش است تا شخصیت های منفی خود را توجیه کند. آن ها هم برای اعمالشان دلایلی دارند. آنها هم حق دارند. باید برای آنها نیز دلسوزی کرد. هالیوود حتی مسیر انیمه ها را برای تولید شخصیت های خاکستری پیش نمی گیرد. بلکه شخصیت های منفی با ظواهر شیطانی را توجیه می کند. در آخر شیطان هم عاقبت به خیر می شود. جالب اینجاست که ظاهر برخی شخصیت ها نیز تغییر نمی کند و همان ظاهر شیطانی حفظ می شود. حتما ویدئوی پایین را تماشا کنید:

 وقتی پدر و مادر تیم از او می پرسند که برادر یا خواهر می خواهی او می گوید نه نمی خواهم. اما مادر وی حامله است. سپس سروکله بچه رئیس پیدا می شود. در نهایت نیز او متولد می شود. نه به صورت بچه رئیس سابق بلکه به صورت یک بچه معمولی به دنیا می آید.

در این مورد دو احتمال وجود دارد. اول آنکه تیم تمام میانه و اوج داستان را تخیل کرده و فقط گره گشایی انتهای انیمیشن بچه رئیس و آغاز آن خارج از تخیلات اوست. این احتمال از آن سو قابل توجیه است که اولا تیم قوه تخیل فعال و قوی ای دارد و ثانیا مادر او حامله است، پس بالاخره بچه ای باید به دنیا بیاید. اگر این احتمال را در نظر بگیریم، انیمیشن بچه رئیس در پی این است که بگوید خدا و شیطان صرفا زاده تخیلات انسان ها است. آن هم نه هر انسانی، یک بچه تقریبا ده ساله که حتی در دبستان هم نمرات خوبی ندارد. یعنی اعتقاد به خدا و شیطان کار احمق ها است.

احتمال دوم وجود داشتن و واقعی بودن شرکت بچه ها است. اگر بخواهیم به سریال های انیمیشن بچه رئیس و سینمایی دوم آن نگاه کنیم، همین احتمال توجیه می شود و قابل قبول تر نسبت به قبلی است. در این صورت نیز خدا به شکلی که گفتیم مورد تمسخر قرار گرفته و فلسفه کنفسیوس(انسان با تلاش و اصول می تواند به مقام خدایی برسد) و چند خدایی مطرح می شود.

تفکرات اومانیسمی یا همان منفعت طلبی و مادی گری نیز در انیمیشن بچه رئیس مشهود است. انسان ها برای راحتی خود بچه دار نمی شوند. هر کس به دنبال سود خودش است نه انسانیت. اصول و ارزش ها خیلی مهم نیستند و فقط سود شخصی اهمیت دارد. تمام مضامین اومانیسمی و ادیان باستانی در ظاهر موجه خانواده و عشق پنهان می شوند.

انیمیشن بچه رئیس از نظر محتوای ظاهری بدون شک نسبت به باقی انیمیشن های هالیوودی بهتر است. اما از نظر محتوای پنهان همان راه دیگر انیمیشن ها و فیلم های هالیوودی را به پیش می گیرد. چه خوب است با آگاهی و سواد رسانه ای، هم خودمان و هم فرزندانمان را از چنین مضامین مخربی دور نگه داریم.