نقد و بررسی سه گانه پاندای کونگ فو کار؛ در هم آمیخته شدن یین و یانگ

پاندای کونگ فو کار از آثار محبوب شرکت دریم ورکس است. از همه لحاظ بهترین انتخاب ها شامل حالش شده. چه از نظر انیماتور ها، چه از نظر شخصیت ها، چه از نظر فیلمنامه و چه از نظر دوبلر ها. سه گانه ای جذاب که حتی بزرگتر ها را نیز پای خود میخکوب می کند. با نقد و بررسی پاندای کونگ فو کار با ما همراه باشید.

خلاصه سه گانه پاندای کونگ فو کار

لاک پشتی به نام “استاد ادوی” به همراه همرزم و برادرش “کای” ارتشی را رهبری می‌کند. آنها دچار کمین می‌شوند و اودوی به شدت مجروح می شود. ادوی استاد سبکی از هنر های رزمی است که کنترل و تمرکز کامل فیزیولوژی بدن را می طلبد. در حدی که انگار نوعی به کمال رسیدن جسم است. کای در پی یافتن درمانگر برای ادوی است. او به روستای پانداها می‌رسد و پانداها با نیروی حیات(نیروی چی) که بی شباهت به جادو نیست او را درمان می کنند.

سپس پانداها این نیرو را برای ادوی شرح داده و طریقه استفاده از آن را به او یاد می‌دهند. اما کای نمی‌تواند از این انرژی جدید استفاده کند. با این حال توانایی جذب را دارد. یعنی می تواند صاحبان انرژی حیات را که تمام موجودات زنده را شامل می شود جذب کند و انرژی آنها را در خود جاری کند. ادوی از قصد پلید کای آگاه می شود. به همین دلیل ادوی با او مقابله می کند او را شکست می‌دهد. اما می داند کای روزی برمیگردد. ادوی در مکانی خاص نیروی چی و سبک هنر های رزمی را با یک دیگر ترکیب می کند و به کونگ فو می رسد. او مخترع کونگ فو می شود. ترکیبی از نیروی حیات یا جادو و هنر های رزمی. سپس قصر یشم را بنا می کند و شروع به گسترش کنگ فوی جدید خودش که سبکی فیزیولوژی بوده وبا جادو ترکیب شده می کند.

ادوی میداند که روزی کای برمیگردد پس در پی یافتن یک منجی برای مقابله با اوست. به صورت کاملا اتفاقی یک پاندا به عنوان منجی انتخاب می شود. با اینکه افراد مستعد تر دیگری هم بودند. خود پاندا نیز داستان جالبی دارد. او از نوادگان همان پانداها هایی است که به ادوی جادو یاد دادند. هنگامی که یک رمال سرنگون شدن حکومت طاووسی به نام شن را توسط دایره ی سیاه و سفید پیشگویی کرده بود آن طاووس به روستای پانداها حمله کرد هر آنکه را می‌توانست کشت تا در آینده برای حکومتش مشکلی به وجود نیاید. اما “پو” توسط مادرش در یک سبد گذاشته شد و به آب سپرده شد تا سرنوشت او را زنده نگه دارد.

حال همان پاندای خوش شانس دوباره شانس آورده و به عنوان منجی انتخاب شده است. اولین چالش این منجی آزاد شدن شروری به نام تایلانگ است که از شاگردان سابق چیفو بوده است. پاندا برای آنکه بتوانند بر او غلبه کند باید راز اژدها را دریافت کند اما طومار اژدها خالی است. با این حال او نا امید نمی شود و با تایلانگ نبرد می کند و پیروز هم می شود. در ادامه نیز پیشگویی رمال محقق می شود و شن را در رودی که به دریا می رسد نابود می کند.

حالا لحظه موعود فرا می رسد. کای ظهور می کند. او شروع به جذب تمام اساتید کونگ فوی نوین می کند. همچنین چون دشمنی زیادی با استاد ادوی داشت قصر او را نیز تخریب می‌کند. هنگامی که به نبرد پایانی یعنی نبرد با پاندا میرسد در نزدیکی پیروزی بر وی قرار می گیرد. اما به دلیل آنکه پاندا به واسطه تلاش خودش و به واسطه همیاری دوستان و خانواده‌اش، می‌تواند به نهایت کمال کنگ فو یعنی اژدهای طلایی برسد. قطعاً هیچ قدرتی نمی‌تواند با، با کمال ترین‌فرد کنگ فو مقابله کند. پس کای شکست می خورد. در نهایت پاندا با این قدرت خود صلح و صفا را در دنیا میسر می کند. کمال او به قدری بالاست که حتی می تواند بین دنیای مردگان و زندگان حرکت کند.

پایانی ترین سکانس هم سکانس انجام حرکات دسته جمعی کونگ فو است. که در نهایت با آزاد کردن انرژی حیات سرسبزی و حیات فزاینده ای را منطقه آزاد می گرداند.

نقد و بررسی محتوای پاندای کونگ فو کار

اولین نکته در مورد انیمیشن پاندای کونگ فو کار این است که تمام موجودات ظاهر حیوانی دارند اما در اصل انسان هستند. آنها مانند انسان تمدن دارند، اقتصاد دارند، می جنگند، فکر می کنند، پیشرفت می کنند و… . این شیوه یک ایجاد جذابیت در انیمیشن ها است اما باید دانست که با حیوانات طرف نیستیم. بلکه آنها در حقیقت انسان هستند.

پاندا ها در مقابل طاووس

اگر با دقت بیشتری ماجرای بین پاندا و طاووس را بررسی کنیم به دو داستان معروف میرسیم. یکی داستان حضرت موسی و دیگری داستان حضرت ابراهیم. که البته داستان پاندا با داستان حضرت موسی شباهت بیشتری دارد. زیرا مادر حضرت ابراهیم او را در غاری پنهان کرد اما مادر حضرت موسی او را در سبد گذاشت و به رود سپرد. در هر دو داستان پاندا و حضرت موسی رمالی پیشگویی می کند یک منجی ظهور کرده و حکومت را سرنگون می کند. در هر دو داستان به قبیله ای که متعلق به آن نژاد است حمله می شود و شروع به کشتن می کنند.

در آیه 49 سوره بقره خطاب به قوم بنی اسرائیل  آمده { و (به یاد آرید) هنگامی که شما را از ستم فرعونیان نجات دادیم که از آنها سخت در شکنجه بودید، (به حدّی که) پسران شما را کشته و زنانتان را به اسارت می بردند، و آن بلا و امتحانی بزرگ بود که خدا شما را بدان می‌آزمود}.

همین حادثه برای پاندا هم اتفاق می‌افتد. حتی پاندا نیز مانند حضرت موسی در سبد گذاشته می شود و به رود سپرده می شود. حضرت موسی منجی قوم بنی اسرائیل بود در اینجا نیز پاندا نقش منجی را بر عهده می گیرد. پس می‌توان گفت قبیله پاندا نمادی از قوم بنی اسرائیل و خود پاندا نماد منجی بنی اسرائیل است. جالب است که حتی مثل حضرت موسی فرعون را در رودی که به دریا می رسد از بین می برد.

همچنین تم هیتلری را می توان در شخصیت شن(طاووس) دید. او نه تنها نمادی از فرعون است بلکه المان هایی را به دوش می کشد که یادآور هیتلر هستند. مثلا نماد روی دم طاووس که اتفاقا روی بازوی سربازانش هم طراحی شده شباهت زیادی به علامت نازی دارد. در دقیقه 57 انیمیشن پاندای کونگ فو کار 2 و در اواخر این انیمیشن در سکانسی که شن در حالت عصبانیت دستور می دهد عینا مثل هیتلر صحبت می کند(در نسخه انگلیسی). قدرت شن در توپ های جنگی اش است که اشاره به نیروی زرهی ارتش نازی دارد که بسیار قدرتمند بود. شن قصد فتح دنیا را دارد دقیقا مثل هیتلر. دلیل چپاندن هیتلر در این شخصیت اشاره هرچه بیشتر به قوم یهود است. زیرا طبق ادعای یهودیان هیتلر به آنها بسیار ظلم کرد و آنها را در کوره های آدم سوزی انداخت. به کوره آدم سوزی هم هنگامی که شن قصد دارد پو را درون دیگ مواد مذاب بی اندازد اشاره می شود.

در انیمیشن پاندای کونگ فو کار با اشاره به هیتلر و سپس نشان دادن سرزمین سرسبز پاندا ها این مسئله به اثبات می رسد که قوم مظلوم و زجر دیده یهود حق دارند در سرزمینی سرسبز آزادانه و بهشت گونه زندگی کنند. اصلا هم اشاره ای به صاحبان حقیقی این سرزمین نمی شود. کشتار پاندا ها و مرگ مادر پو (مادر در ادبیات سینما به معنای وطن است) نشانه بی خانمان شدن قوم یهود است و آنها حق داشته اند سرزمین جدیدی را برای زندگی انتخاب کنند.

تایلانگ

داستان تایلانگ به داستان شیطان شباهت زیادی دارد. در انجیل آمده شیطان ریاضت های زیادی کشید و به کمالات بالا رسید اما هنگامی که از خدا راز هستی را طلب کرد خدا راز را به او نداد. خدا او را که از فرمان سرپیچی کرده بود به چاه ابدون انداخت. هنگامی که این شیطان بتواند خود را آزاد کنند آخرالزمان رخ می دهد و فقط یک منجی است که می تواند روبروی بایستد.

داستان تایلانگ شباهت زیادی با این داستان دارد. او تربیت شد و در کنگ فو استاد شد اما هنگامی که طومار اژدها را خواست به او ندادند و به دلیل سرپیچی و اغتشاش او را به سیاه چال انداختن. حال آزادشده و منجی انتخاب شده باید با او مبارزه کند.

در اینجا قامت منجی به سخره گرفته می شود. چرا که اصلا لازم نیست او را به قید و بندهای اخلاقی پایبند باشد. حتی یک بی سر و پا و دست و پا چلفتی هم می تواند منجی باشد. لازم نیست منجی مستعد باشد، توانا باشد، اصول اخلاقی را رعایت کند و از برترین و پاک ترین افراد زمان خود باشد. پاندا نقش منجی را بازی کرده و بر این شیطان غلبه می کند.

طومار اژدها

در اساطیر چینی اژدها موجودی مقدس است و طومار اژدها راز زندگی یا راز هستی (الهی) را در خود دارد. در انیمیشن پاندای کونگ فو کار مشخص می شود رازی در کار نیست و فقط چهره خود را در طومار می بیند. معنا و مفهوم آن است که خود باوری قویترین و موثرترین راز هستی است. چیزی به نام راز الهی وجود ندارد بلکه در درون خود شما نهفته است.

می توان از این مسئله برداشتی اومانیسمی هم داشت. هیچ راز الهی وجود ندارد. هر آنچه که هست در درون خود انسان است و انسان با تکیه بر خود می تواند به بالا ترین مقامات برسد. البته که در وهله اول ایرادی بر این ایدئولوژی دیده نمی شود. اما اومانیسم نوعی خدا انگاری انسان نیز هست. یعنی هر انسان برای خود یک خدا است. در اومانیسم دین، معاد و خدا کاملا در حاشیه هستند. برای مطالعه بیشتر اینجا کلیک کنید.

نیروی چی

در اساطیر چینی از نیرویی به نام نیروی چی یا نیروی حیات یاد می شود. آنها معتقدند بین تمام موجودات زنده چه از نباتات و چه از حیوانات نیروی در تردد است. این نیرو نیروی زندگانی موجودات است و آن را چی می نامند.

در انیمیشن پاندای کونگ فو کار از نیروی چی به عنوان نوعی جادو یاد می شود. البته که در جای جای این سه گانه و سریال های پاندای کونگ فو کار ما استفاده از وسایل جادویی و نیروهای مختلف جادویی را شاهد بودیم. اما مشخص می‌شود که آنها مشتقاتی از نیروی چی بوده اند. پس در این انیمیشن نیروی چی همان نیرو مانا یا جادو است.

اژدهای طلایی

در اساطیر چینی اژدهای طلایی موجودی کامل است. موجود کامل یعنی موجودی که به نهایت عرفان رسیده است. خود اژدها یک موجود با کمالات و مقدس به شمار می آید اما اژدهایی که به رنگ طلایی است کامل ترین موجود نام برده شده است. در قسمت اول نیز طومار در دهان یک اژدهای طلایی است. پس با همان راز هستی طرف هستیم.

بودا

از آن جهت که سیستم اجتماعی غرب برمبنای مادیات بنا شده قطعاً عرفان ها می توانند برای مردم جذاب باشد. پس استفاده از عرفان ها در سینما امری جذاب و پر سود است. به همین دلیل است که فیلم‌های زیادی عرفان هارا در خود جای می دهد.

بارزترین عرفانی که در سینمای غرب دیده می شود عرفان بودا است. بودا تکامل یافته از عرفان هندو است. در فیلم‌هایی همچون بتمن، ماتریکس و انیمیشن هایی همچون پاندای کونگ فو کار این عرفان به شدت نمود پیدا می‌کند.
عرفان بودا صرفاً در این فیلم ها و انیمیشن ها به شکل حرکات رزمی نمایش داده نمی شود بلکه آرامش درونی به کمال رسیدن و ریاضت که از اصول این عرفان هستند به نمایش گذاشته می شود.

کابالا

کابالیسم ها بر این باور اند که قرن ها قبل از ادیان بر روی زمین رواج داشته اند. طرز فکر آنها نوعی طرز فکر عرفانی است. عرفان یهودی. امروزه به عنوان فرقه و حزبی خاص در بین یهودیان شناخته می شوند. آنها به شدت به امور ماورایی اعتقاد دارند.

کابالیسم ها به کتاب های مقدس یهود به شدت وابسطه اند و می پندارند حرف به حرف آن رمز نگاری شده است. آنها بر این عقیده اند که اگر این رمز ها کشف شوند می توان به علوم مادی و معنوی خاص دست پیدا کرد. حتی معتقد هستند افلاطون، فیثاغورث و نیوتون با رمز گشایی از کتاب های آنها ( و بعضا با عضویت در فرقه کابالا) توانستند مبانی مهم و حیاتی ای را در فیزیک، ریاضیات و فلسفه مطرح کنند (به جان خودم من اینا رو نمی گم اینا حرفای خودشونه).

آنها بر این عقیده اند که با رمزگشایی از عنصر پایانی یعنی درخت حیات، می توان به مقام خدایی رسید. هدف عرفان یهود یا همان کابالا دقیقا همین است. همان طور که از درخت کابالا مشخص است، هدف آنها رسیدن به مقام خدایی است. رمل، جادو و کیمیا را مقدس می دانند و آنها را ابزار رسیدن به اهدافشان می دانند. ابزار مبارزه با خدا.

از قرن 17 میلادی (همزمان با شکوفایی عثمانی و صفوی) عقاید و ایدئولوژی های کابالایی عملا ضد اسلامی شد. یعنی ایدئولوژی های کنونی کابالیسم ها ایدئولوژی های ضد اسلامی است.

عرفان ها در سینمای غرب

عرفان های بسیار جذاب تری از کابالا و بودا وجود دارد. اما تنها به این دو عرفان در سینما بها داده می شود. دلیلش این است که این دو عرفان با سیستم حکومتی غربی نه تنها مغایرتی ندارند بلکه از لحاظ اعتقادی با آنها نیز همسو هستند.

برای مثال در عرفان بودا خدایی وجود ندارد. خدا حتی آفریننده هستی نیست و نقشی در زندگی کنونی و اتفاقات دنیا ندارد. بودا کم و بیش بی خدایی و عدم وجود خدا را اثبات میکند. گاهی نیز به سمت چند خدایی و بت پرستی می رود. چیزی به نام معاد وجود نداشته و انسان ها پس از مرگ تناسخ می یابد. اگر با دقت آیین بودا را بررسی کنید می بینید که تشابهات بسیار زیادی با یهودیت و مسیحیت تحریف شده دارند. عرفان و بودا یا خدا را نفی می‌کند یا چند خدا را به میان می آورد و عملاً نوعی عرفان بت پرستی است. سکولاریسم و اومانیسم را نیز در بودا می‌توان مشاهده کرد.

همچنین بودیسم تبتی (که در سینما بیشتر به آن بها داده می شود) یک آیین ضد اسلامی است و هر سال در مراسم کالاچاکرا تنفر و کینه خود را از اسلام ابراز می کنند. این کینه و دشمنی هم به بیش از 1100 سال پیش باز می گردد که بوداییان در هند از مسلمانان شکست خوردند و تا تبت عقب رانده شدند.

{ انشاءالله به زودی مقاله ای در خصوص آیین بودا در سینما تنظیم می گردد}

عرفان یهود (کابالا) هم که از اسمش مشخص است. وقتی روسا و موسسان پنج ابر کمپانی هالیوود یهودی هستند و موسسان و روسای کنونی شرکت های جزء هالیوود نیز یهودی هستند یا سهامداران عمده آنها یهودی هستند، چه انتظاری می رود که عرفان یهود یا همان کابالا در سینما جلوه نکند. مثلاً همین پاندای کونگ فو کار محصولی از شرکت دریم ورکس است. بنیانگذار آن استیون آلن اسپیلبرگ یکی از کارگردانان مطرح هالیوود و البته یهودی است. خود شرکت دریم ورکس زیرمجموعه ابر کمپانی یونیورسال پیکچرز است که موسس آن کارن لملی یک یهودی مهاجر از آلمان به آمریکا است.

ترکیب عرفان ها

عرفان بودا نوعی عرفان اعتقادی و فیریولوژی است. یعنی عرفانی که بر انجام حرکات بدنی و ریاضت های فیزیکی استوار است. در عین حال عرفان یهود یا کابالا عرفانی روحانی است که بر به کمال رسیدن روح تاکید دارد و در سدد استفاده از جادو و علوم غریبه برای پیشرفت است. حال در انیمیشن پاندای کونگ فو کار این دو عرفان کاملا متفاوت مکمل یکدیگر می شوند و کونگ فو را تشکیل می دهند. نمایش دایره یین و یانگ یا همان دایره سیاه و سفیده به همین دلیل است. ترکیب دو عرفان کاملا متفاوت در کنار یکدیگر به عنوان یک سبک جدید. دو عرفانی که برای هم حکم شب و روز یا نر و ماده را دارند. کاملا متفاوت هستند اما در کنار هم کامل می شوند.

عرفان بودا همان حرکات رزمی کونگ فو را تشکیل می دهد و عرفان کابالا بخش جادویی کونگ فو را تشکیل می دهد. نوعی کونگ فوی نوین که ترکیبی از دو عرفان انحرافی است.

وسایل جادو

در طول انیمیشن های سه گانه و سریال پاندای کونگ فو کار ما وسایل مختلف جادویی را مشاهده می کنیم. در آیین کابالا و دین یهود، وسایل جادو نمادی از به مبارزه طلبیدن خدا هستند. برخی از این لوازم نیز مفاهیم خاص دیگری را در خود جای داده اند. برای مثال در قسمتی از سریال پاندای کونگ فو کار، شاهد دانه هایی هستیم که با کمک آنها می توان از قید و بند زمان آزاد شد. در انتها نیز درختی موسوم به درخت زمان نمایش داده می شود که تماما با اساطیر کابالا سنخیت دارد.

برداشت نهایی از انیمیشن پاندای کونگ فو کار

بر اساس مسائل ذکر شده شروع به برداشت نهایی از انیمیشن پاندای کونگ فو کار می کنیم. پاندا ها نماد قوم بنی اسرائیل هستند. پو نیز نماد منجی یهود است. گاومیشی با نام کای با بیرق سبز ظهور می کند (یاد چه کسی می افتید؟). هدف او نابود کردن پیروان کونگ فوی ادوی است. جالب است که مجسمه ادوی شباهت زیادی با مجسمه بودا دارد (در چهره). او با سبک خاص خود شروع به جذب تک تک پیروان کونگ فو می کند و قصر یشم را که مقر اصلی کونگ فوی ادوی و مکان ترویج و سطح بالاترین مدرسه آموزش آن است را نابود می کند.

تنها گروهی که توان مقابله با کای را به دست می آورد همان قوم پاندا هاست. نبرد آخر الزمانی بین پاندا و کای به وقوع می پیوندد که پو با فدا کردن خود می تواند او را به دنیای مردگان بفرستد. این فدا شدن قهرمان در فیلم های یهودی به شدت کلیشه ای است. در سه گانه ماتریکس (به وضوح از صهیونیسم نام برده می شود)، در انیمه اتک ان تایتان، انتقام جویان پایان بازی (مرد آهنی خود را در جنگی آخرالزمانی فدا می کند) و… این کار مشاهده می شود. شخصیت اصلی با فدا کردن خود سعی در نجات بشریت و اتمام جنگ آخرالزمانی دارند. اینجا نیز پو همان کلیشه همیشگی را پیاده می کند.

به واسته کمک دوستان و هم نوعان پو، او می تواند به مقام اژدهای طلایی برسد. که موجودی کامل است. موجود کامل استعاره از خدا است و پو می تواند به مقام خدایی برسد. به مقام خدایی رسیدن همان هدف اصلی آیین کابالا است و در بودا هم هدف نهایی رسیدن به نهایت حد عرفان یا همان مقام خدایی است. خدایی که قدرت کنترل حیات و آفرینش را دارد. خدایی که جاودانه است.

پو هم دقیقا به همین مقام می رسد. او به حد کمال و نهایت قدرت می رسد. به راحتی کای قدرتمند را نابود می کند. حتی جاودانه می شود و می تواند از دنیای پس از مرگ به دنیای فانی بازگردد. او کنترل همه چیز را در دست می گیرد و در سکانس پایانی یک نیروی عظیم ساطع می کند که به تمام منطقه حیات می بخشد.

اتفاقات پس از سه گانه پاندای کونگ فو کار

در سریال پاندای کنگ فو کار : پنچه های سرنوشت، نشون داده می شود که تنها راه شکست دادن عقاب اهریمنی، استفاده از کوزه ای باستانیه که وجود عقاب رو (در واقع اژدهاست) در خودش زندانی میکنه.

این کوزه به یکی از اساطیر یونانی با نام جعبه پاندورا بر می گرده که گفته میشه وقتی پرومتئوس عاشق پاندورا(اولین زن جهان) آتش رو دزدید و توسط زئوس(رب الارباب یونان) تنبیه شده و به تارتاروس تبعید شد. زئوس تمام شرارت هارو در جعبه ای زندانی کرد و به پاندورا هدیه داد و ازش خواست به هیچ وجه درش رو باز نکنه. اما پاندورا بالاخره نتونست جلوی خودش رو بگیره و جعبه رو باز کرد تا داخلش رو ببینه که اینطوری تمام شرارت ها(در فیلم مجسم شده به شکل عقاب اهریمنی) آزاد شدن.

حالا در این فیلم، سناریوی جدیدی از این داستان رو مطرح میکنه و میگه که در عهد جدید، باید این شرارت ها دوباره به جعبه برگردن. اون هم توسط پاندای منجی و شاگردانش.

نتیجه گیری پایانی از انیمیشن پاندای کونگ فو کار

شاید پس از خواند این نقد کمی گارد بگیرید. شاید هم فکر کنید که من نویسنده یک متوهم هستم که از همه چیز سعی دارم مفاهیم یهودی در بیاورم. اما با اندکی تامل در قدرت رسانه ها برای القا ایدئولوژی و فرهنگ و اینکه این رسانه ها در دست چه کسانی هستند می توان به حقیقت امر پی برد.

المان های جادو، ابزار جادو، سناریوی داستان حضرت موسی، مجسمه ادوی که به شدت شبیه بودا است، نیروی حیات، جاودانگی، به مقام خدایی رسیدن، ظهور فردی با بیرق سبز و… . آیا نمایش تمام اینها اتفاقی و صرفا برای سرگرمی است؟ آیا شرکت دریم ورکس که موسس آن یهودی است و زیر مجموعه ابر کمپانی یونیور سال است که اتفاقا موسس آن هم یهودی است، به هیچ وجه سعی نمی کند عقاید، ایدئولوژی ها و تاریخ خود را در آثارش بگنجاند. آیا این صاحبان رسانه آنقدر معصوم هستند که صرفا برای سرگرمی اثری را تولید کنند و اصلا جهت دهی فکری در آن انجام نمی دهند؟ آیا المان های کافی برای پذیرش این امر در انیمیشن پاندای کونگ فو کار وجود نداشت؟ و هزاران سوال دیگر در این باره که اندیشه مخاطب را می طلبد.

هیچگاه نمی گوییم که فیلم و انیمیشن نگاه نکنید. اما هیچگاه نگذارید تعدادی قدرت طلب به خود اجازه دهند تا با ابزار های خود، دیدگاه ها و اعتقادات شما را به بازی بگیرند. ارزش ما بیشتر از آن است که با چند انیمیشن بخواهیم بازیچه دست آنها بشویم. پس بیایید با تقویت تفکر نقادانه، اندکی اندیشه و تامل در محتوای آثار و کنار گذاشتن تعصبات بی جا، ذهن و روح خود را در برابر این هجمه رسانه ای نجات دهیم.

 

با تشکر ویژه از #محمد_هاشم_شعبانی