نقد و بررسی فصل اول سریال ونزدی(wednesday)؛ دختری که قهرمان نیست!

سریال ونزدی از محبوب ترین و پربیننده ترین سریال های سال 2022 میلادی شد. در این مقاله قصد داریم ابتدا نقاط قوت و ضعف سریال ونزدی را از ابعاد مختلف بررسی کنیم. سپس به سراغ یک سوال مهم و تحلیل محتوایی و روانشناسی ونزدی خواهیم رفت. تا انتهای این مقاله با آی نقد همراه باشید. همچنین می توانید نقد و بررسی این سریال را از طریق ویدئوی زیر تماشا کنید:

فرم و گرافیک ونزدی

گرافیک، لباس، دکور، صحنه، گریم و فیلمبرداری ونزدی بسیار خوب کار شده و در آن شکی نیست. اثری را شاهد هستیم که جز هاید همه جا از نظر گرافیکی بسیار طبیعی و چشم نواز عمل می کند.

فرم داستان ونزدی فرمی سراسر کشمکش، اتفاقات و حرکت است. فیلم لحظه ای آرام و قرار ندارد و اتفاق قابل حذف و بی خودی هم رخ نمی دهد. حتی مسابقه قایق رانی هم در راستای کشف حقیقت قرار داده می شود. به قطع فرم و گرافیک ونزدی و خوش ساختی آن تاثیر به سزایی در جذب مخاطبش داشته است. با این حال ونزدی از داستان های قدیمی تر زیادی و کلیشه های فراوانی تبعیت می کند. همین باعث می شود تا اهل سریال و اهل سینما دائما در حال حدس زدن ادامه داستان باشند و بدانند قرار است چه شود.

کلیشه های ونزدی

یک داستان جنایی و معمای قتل های فجیع به علاوه مدرسه هیولاها در جنگلی مخوف به همراه بازی های کارآگاهی و شخصیت منفی فوق خطرناک. خاطره داستان های زیادی برایم زنده شد. این ایده یک ایده کلیشه ای در نوستالژیک در سینما است و بارها از آن استفاده شده. ونزدی از آثاری چون آکادمی فراطبیعی،ماجراجویی‌های هراس‌انگیز سابرینا، نیمه بد، استرنگ تینگز، مدرسه ای برای خدایان و شیاطین و اندکی از هری پاتر الگو برداری کرده.

فرمالیته بازی جنایی ونزدی

سریال ونزدی در ژانر جنایی هم دسته بندی می شود. داستان هم در مورد یک معمای جنایی و پیدا کردن قاتل است. جالا نکته مهم کجاست؟ شخصیت ونزدی به عنوان کارآگاه خود خوانده و کاشف معما وارد داستان می شود. اما اصلا و ابدا هیچ نقشی در کشف معما ایفا نمی کند. شاید یکی از مهم ترین نقاط ضعف سریال ونزدی همین باشد. ونزدی شخصیت اصلی است اما قهرمان داستان نیست. چون هیچ نقش قهرمانانه ای ندارد و حتی به قاتل در رسیدن به اهدافش به صورت غیر مستقیم کمک می کند.

در این داستان معمایی تنها چیزی که کشش برای مخاطب ایجاد می کند پنهان بودن هویت قاتل تا اواسط قسمت آخر است. شاید هاید در قسمت 7 پیدا شد اما ارباب هاید تا اواسط قسمت 8 مخفی بود. جز این دیگر هیچ کشش دیگری در داستان معمایی وجود ندارد. ونزدی نقش کارآگاه قهرمان و کاشف را ندارد و همه تکه های پازل سر وقت اتفاق می افتند. هیچ حرکت و تلاشی مثمر ثمری برای کشف راز صورت نمی گیرد. الهامات ونزدی، سرنخ هایی که شانسی و بی تلاش به دست می آیند(هویت آخرین بازمانده خانواده کراک استون، عکس های ونزدی و…)، مشکلاتی که با حضور تینگ بدون هیچ مزاحمتی کنار می روند و چیز های دیگر، هستند که داستان را به جلو حرکت می دهند نه شم کارآگاهی ونزدی.

مسیر داستان از ابتدا مشخص شد. نبرد بین کراک استون و ونزدی. حالا در این مسیر ونزدی باید انواع معماهای فرعی را حل کند تا جلوی این اتفاق را بگیرد. او عملا هیچ معمایی را حل نمی کند. اگر کاری را درست پیش ببرد به لطف الهاماتش است و اگر به او الهامی نشود اشتباه می کند و سناریو را طبق خواسته قاتل به پیش می برد. بدون ونزدی پاپوش دوختن برای زیویر ممکن نبود. همچنین ونزدی نتوانست از مرگ هیچکدام از شخصیت ها جلو گیری کند. او فقط مهره ای داخل سناریو بود و مثل بقیه بی تاثیر. حتی فریب هاید را هم خورد که این دیگر نهایت ضعف یک کارآگاه است. شاید بگویید که او مدرسه را نجات داد. خب خدا را شکر که حداقل کارگردان همین قدر به او نقش قهرمانانه داد تا ناامید از دنیا نرویم.

پس ونزدی مثل هیچکدام از کارآگاهان مشهور دنیای رمان و سینما نتوانست نقش کارآگاهی خوبی بازی کند و حتی بازیچه هم شد. یعنی اگر گوشه ای می نشست و کاری نمی کرد هم اتقاق نمی افتاد. آنانی که می بایست می مردند، می مردند و پیشگویی بازگشت کراک استون هم به ثمر نشست. ونزدی فقط توانست پدرش را تبرئه کند که آن هم به لطف الهاماتش بود و خودش اقدام خاصی نکرد. در ضمن اگر آن آدامس بادکنکی را روی دوربین نچسبانده بود اصلا اتهام مجدد قتل به پدرش نمی چسبید. پس این نقش او هم مورد ابهام و ضعف فراوان است.

فصل دوم

سریال ونزدی حرف نا تمامی نگذاشت. از آن آثاری نبود که راز های مهم برملا نشده گذاشته باشد یا اواسط داستان پایان یابد. ونزدی تمام شد و صرفا برای ساخت فصل دو دست به دامن چند نکته ریز کوتاه شد. نکات ریزی مثل پیام تهدید آمیز که احتمالا اصلا جدی نیست یا مشخص نشدن سرنوشت برخی کاراکتر ها. خود ونزدی احتمال داد که بازی بزرگ تری پشت بازی این فصل در جریان باشد اما هیچ کد، سرنخ یا نشانه ای از چنین چیزی در سریال مشاهده نشد. این خودش یک نقطه قوت است که داستان را تمام کنید و مخاطب را علاف نکنید. مثل بسیاری از سریال ها که چندین سال مخاطب را منتظر ادامه داستان می کنند. از طرفی هم خطرناک و ضعف است. چراکه هیچ سرنخی جز حلقه کراک استون برای یک سناریوی بزرگ تر در سریال وجود ندارد که آن هم سرنخی از سناریوی بزرگ تر نیست بلکه بهانه ای برای ادامه داستان است. این نکته  می تواند سریال محبوب را در فصل دوم از عرش به فرش بکشاند.

یک سوال مهم در مورد ونزدی

حال با توجه به نکات گفته شده یک سوال ایجاد می شود. ونزدی در کنار نقاط قوت خود نقاط ضعف بسیار زیادی هم دارد. پس چگونه توانسته به محبوبیتی این چنینی دست پیدا کند؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت در چنین شرایطی فیلم به خوبی دست به دامن محتوا می شود. اگر یک محصول رسانه ای بتواند از نظر تاریخی، اسطوره ای، فلسفی، ماورایی و فرقه ای، دینی، سیاسی، علمی(روانشناسی هم زیر مجموعه علمی محسوب می شود) در درون دل خود محتوا بگنجاند، بی برو برگرد به محبوبیت دست پیدا می کند. آثاری همچون ارباب حلقه ها، هری پاتر و بسیاری آثار دیگر این هفت گانه را درون خود دارند. از طرفی در روانشناسی نوجوان، امروزه چهار اصل جذابیت نیز برای محصولات رسانه ای مطرح است که اگر در یک محصول رسانه ای باشند نوجوان پسند می شود. حال می خواهیم به این بخش ها در سریال ونزدی بپردازیم تا متوجه شوید که پشت صحنه داستان ها چقدر در محبوبیت آنها و البته اثر گذاریشان بر مخاطب تاثیر دارند.

اسطوره گرایی

ونزدی یعنی چهارشنبه. اما نام چهارشنبه روی شخصیت ونزدی کاملا بی دلیل است. حتی مادر ونزدی هم می گوید که او در این روز هفته به دنیا نیامده. پس ما در حال دریافت پالس اسطوره ای هستیم. چهارشنبه متعلق به سیاره عطارد می باشد. عطارد در ادبیات فارسی و ادبیات عربی، «دبیر فلک» نیز خوانده شده‌است. در فارسی به خانه عطارد (برج جوزا و سنبله)، پاتومی‌گفتند. نام اروپاییِ این سیاره، مرکوری از واژه‌ای لاتین گرفته شده که در مقابل نام یونانی هرمس است. مرکوری خدای رومی و هرمس خدای مقابل او در اساطیر یونان است. هرمس پیغام برنده برای خدایان دیگر بوده و به همین دلیل هرمس در اغلب تصاویر با صندل‌های بالدار کشیده می‌شود. علاوه بر پیغام‌رسانی، او نگهدار بازرگانان و مسافران بود. مرکوری در ادبیات افسانه‌ای یونان و روم، خدای سخن‌وری و نویسندگی است. هرمس توانایی جابه جایی سریع بین ابعاد خدایان و انسان ها را داشته است و اخبار را جا به جا می کرده. همچنین به خدای نوازنده هم مشهور است. تا اینجا بین ونزدی، مرکوری و هرمس چند تا شباهت پیدا کردیم؟ نوازندگی، نویسندگی، جابه جایی بین ابعاد(الهامات ونزدی)، سخن وری، پیغام رسان(اطلاع رسانی الهامات توسط ونزدی به بقیه) و نگهدار مسافران(محافظت از عمویش) از شبهات های شخصیت ونزدی با اساطیر مرکوری و هرمس هستند. همچنین ونزدی از مرگ باز می گردد، گویا همانند هرمس نامیرا است.
چه کسی تصور می کرد نام گذاری و برخی رفتار های ظاهرا عادی ونزدی برای بحث اسطوره شناسی او به کار گرفته شوند؟

تحلیل ماورایی

بر کسی پوشیده نیست که این سریال یک اثر جادو محور می باشد. نماد های متعدد جادویی و جادوگری با موجودات جادویی را شاهد هستیم. سریال ونزدی را از این حیث می توان در کنار استرنگ تینگز، هری پاتر، موجودات شگفت انگیز و زیستگاه آنها و… در راستای تبلیغ منجی جادویی و آخرالزمان جادویی قرار داد.

تحلیل تاریخی، دینی، سیاسی

ونزدی به تاریخ آمریکا معترض است و باور دارد تاریخی بنا شده بر ظلم بر آمریکا حاکم است. از نظر سیاسی نیز شهردار نماد حاکمیت سیاسی آمریکا است. کسی که از طرف خانم مدیر حمایت مالی می شود، روی جنایت سرپوش می گذارد و اگر هم بخواهد جنایت را افشا کند جان اف کندی وار کشته می شود. همچنین با رفتن به الهامات ونزدی در مورد جدش می بینیم که واقعا تاریخ آمریکا بر ظلم و کشتن مظلومان بنا شده و زمین هایشان تصاحب شده. همچنین کراک استون و پیروانش را از جامعه مذهبی افراطی انتخاب کرده اند تا حمله ای هم به دین و مذهب داشته باشند و آن را عامل وحشی گری معرفی کنند.

فلسفه(آنارشیسم)

آنارشیسم از مصر سرچشمه می گیرد. مصریان باستان بر این عقیده بودند که دنیای منظم بخاطر یک بی نظمی فرو می پاشد و از دل این بی نظمی، نظم جدیدی پدید می آید. این تفکر باستانی را در اندیشه های مختلف می توان یافت. سینما سال هاست که به این فلسفه و تفکر دامن می زند و یکی از معروف ترین فیلم های آنارشیستی فیلم وی مثل وندتا می باشد. اعتراضات و انقلاب های نوظهور نیز از همین فلسفه پیروی می کنند و روندی آنارشیسمی برای مقابله با سیستم منسجم مقابلشان به پیش می گیرند. مثل انقلاب های گرجستان، فرانسه، اوکراین یا اعتراضات سراسری در اسپانیا، مغولستان، انگلستان و کرواسی. پدید آمدن بی نظمی یکی از اهدافی است که مدتی توسط هالیوود پیگیری و تبلیغ می شود زیرا بر این عقیده است که باید یکبار دنیا عملا نابود شود و به بی نظمی بزرگ برسد تا از دل این بی نظمی، نظم جدید و مدینه فاضله پدید آید. اتفاقی که برای شوروی سابق و روسیه فعلی رخ داد.

شخصیت ونزدی نیز یک شخصیت آنارشیسم محسوب می شود و در راستای تبلیغ آنارشیسم است. او یاغی است و علیه سنت ها یا همان پدر و مادرش طغیان می کند. مادر او در ابتدای سریال صراحتا از طغیان گری او اسم برد. همچنین نمی تواند از قانون بهره ببرد پس با بی قانونی و قانون شکنی اقدام به فعالیت های خودش می کند. گریز از قانون از اصلی ترین بخش های آنارشیسم می باشد. هر کجا هم که به قانون دل می بندد شکست می خورد. او معترض بزرگی به سیستم آمریکا هم محسوب می شود و می گوید که تاریخ آمریکا دروغ گفته و حقایق را پنهان کرده. حتی شهردار را نماد حاکمیت آمریکا می کند تا به این خفقان تاریخی و دروغ های حاکمان آمریکا اشاره کند. استفاده از رنگ سیاه هم نماد مهم دیگری است که ما شخصیت ونزدی را آنارشیسم بدانیم چرا که این رنگ مورد استفاده ترین رنگ برای آنارشیسم می باشد.

کلا در داستان های خانواده آدامز ونزدی یک شخصیت تابو شکن و آنارشیسم بوده است. حتی در انیمیشن های نه چندان جذاب خانواده آدامز، کسی که کلا فاز مخالفت با سنت ها و شیوه های مرسوم خانواده را به پیش می گرفت ونزدی بود.

من همینی ام که هستم

مقوله تکراری که از نظر روانشناسی و اخلاق در ونزدی مطرح می شود عدم میل به تغییر است. هم ونزدی هم اینید می دانند که عیب هایی دارند و در دعوایشان عیب ها را بیان می کنند. اما ذره ای میل به تغییر و برطرف کردن عیب هایشان ندارند و می گویند همینیه که هست. من همینم. شخص تکلیفی بر اصلاح ندارد و طرف مقابل ایت که باید با این عیب ها بسازد. یعنی ما یک نفر را داریم که این عیب ها را دارد. برای معاشرت و زندگی با او کسی باید داوطلب شود که بتواند با عیب ها کنار بیاید نه اینکه خود شخص اقدامی برای رفع عیب هایش کند. حتی در جایی به ونزدی می گویند تغییر کردی اما او می گوید نه رشد کردم. یعنی به صورت پیشفرض یکسری اخلاقیات و رفتار ها وجود دارد و در چهارچوب محدود همان ها باید رفتار کنیم و حتی نواقصمان را هم در همین چهارچوب رشد دهیم. نه از اصلاح خبری هست نه از کسب اخلاقیات و عادات خوب جدید.

این بن مایه بسیاری از آثار نوجوان در چند سال اخیر شده. دوره بلوغ و نوجوانی دوره تغییر، شکوفایی و مرز ورود به دنیای بزرگسالی می باشد. نوجوان ها به صورت کاملا عادی در این دوره انواع اخلاقیات، عادت ها و رفتار ها را تجربه می کنند و بینش یا نگرش ثابتی ندارند. آنها ممکن است الان خوشحال باشند و یک ساعت دیگر شدیدا ناراحت. اینها اقتضائات نوجوان است. نوجوان در این دوران آنقدر آزمون و خطا می کند و از چهارچوب های دینی، عرفی، خانوادگی و… آگاهی کسب می کند تا بتواند یک شخصیت متناسب برای خود بسازد. شخصیتی که جامعه و خودش دوستش داشته باشند. اما آثاری چون ونزدی چه می گویند؟ آنها می گویند یک نوجوان که هنوز در سن بلوغ است و اخلاقیاتش برای خودش هم مشخص نشده و هنوز جا برای تجربه دارد، یک چهارچوب برای خود انتخاب کند و همان را به پیش بگیرد. بدون اصلاح اخلاقیاتی که دیگران را اذیت می کند(همانطور که مادرش، زیویر و اینید را اذیت کرد) و بدون کسب عادت های جدید. این عین اسارت انسان است. انسانی که باید آزادانه امتحان کند و علاقه مندانه بپرسد تا به نتیجه مطلوب برسد، با ذهن نه چندان آماده خود یک قفس را انتخاب می کند و نهایت پیشرفت و تعالی اش بزرگتر کردن این قفس است.

شاید بگویید مهم نیست جامعه چه دوست بدارد. آنچه مهم است چیزی است که من دوست بدارم. بالاخره همه گرایش به نیکی دارند و خود آدم هم از نیکی لذت می برد‌. تیکه انداختن به دیگران، سوءاستفاده از دوستان، رنجاندن اشخاص با زبان، توهین ها و تهمت های بی جا، اینها را دوست دارید؟ ونزوی چنین شخصیتی دارد. یکی از تهمت هایش درست نبود و اگر حرف درستی زد بخاطر الهامات و منابع رسمی که در اختیار داشت بود. توهین های بی جایی داشت به طوری که برخی از اشخاصی که بعدا خیلی به آنها نیاز داشت را از خود دور کرد. ونزدی از اینها لذت می برد پس دیگر مهم نیست جامعه چطور نگاه کند؟ شاید این را آن لحظه ای که زیویر به زندان افتاد باید از او می پرسیدیم یا لحظه ای که خانم روانشناس در حال جان دادن بود و می توانست توسط ونزدی نجات داده شود یا لحظه ای که پدرش بخاطر آدامس او مجدد به زندان می افتاد. بله ونزدی لذت می برد، اما تمام اطرافیان تاوانش را پس می دهند. خیلی جالب است که می گویند مثلا سگ های ولگرد را نکشید چون در برابر آنها مسئولیم. اما در برابر سایر انسان ها مسئول نیستیم و هرچه دلمان بخواهد انجام می دهیم.

روانشناسی شخصیت ونزدی

بدون شک یکی از دلایل جذابیت و پیگیری این سریال توسط علاقه مندان شخصیت ونزدی است. فندوم از شجاعت، زیرکی، عدم اعتماد به دیگران و نقش آفرینی یک دختر لذت برده اند. چقدر جالب. ونزدی هیچکدامشان را نداشت!

ونزدی زیرک نیست. پیش تر گفتیم او هیچ رازی را کشف نکرد و هیچ کس را نجات نداد. حتی خودش را هم از دست کراک استون نجات دادند. آن هم دو بار. حتی فیلم زحمت دادن نقشی قهرمانانه تر به او در سکانس های نهایی را نداد. سکانس مبارزه با آنکه کراک استون خیلی قوی بود خیلی راحت به نفع ونزدی تمام شد.

عدم اعتماد به دیگران نقص ونزدی است که مخاطب باید از آن درس بگیرد. اما برای مخاطب شده درسی که یاد گرفته. دقت کنید. ونزدی به هرکه اعتماد نکرد همان کسی بود که باید به او اعتماد می کرد. اینید، خانم روانشناس و زیویر حقیقتا دلسوز ونزدی بودند در حدی که اینید و زیویر هرکاری ونزدی با آنها کرده بود را بخشیدند و در قسمت آخر کمکش کردند. اما ونزدی با آنها چه کرد؟ به زیویر و خانم روانشناس تهمت زد و اینید را تا پای مرگ در خانه کشاند. اتهام به زیویر واقعا احمقانه بود چرا که اثبات شده بود دی ان ای او با هاید همخوانی ندارد که رد دیگری بر زیرکی ونزدی است. حال ونزدی به کی اعتماد می کند؟ به تیلور. عدم اعتماد ونزدی باعث وجود عدم اعتماد کلانتر و مدیر به او می شود. اعتمادی که ونزدی به آنها نیاز دارد. تاوان این عدم اعتماد مرگ احتمالی خانم مدیر است. پس هدف فیلم این است که بگوید به آدم های دلسوز اعتماد کنید. اما مخاطب چه برداشت کرده؟ برعکس آن را.

نقش آفرینی یک دختر. قبلا هم چندبار گفتیم. ونزدی هیچ کار جز آنچه که مقدر شده بود نکرد. هیچ نقش آفرینی نکرد و فقط شخصیت اصلی داستان بود. قهرمان نبود چون هیچ حدس درستی نزد و وقتی به دست های پشت پرده پی برد که دیگر کار از کار گذشته بود. ونزدی خیلی به کمک نیاز دارد. کمک دوستانش، کمک والدینش، کمک تینگ، کمک عمویش. هر جا به او کمک کردند به نتیجه رسید. اما همچنان اصرار مخاطب بر آن است که به کسی نباید اعتماد کرد.

ونزدی شجاع نیست. نترس است. این دو با هم فرق دارند. شجاعت یعنی ترسیدن ولی ادامه دادن. اما نترس بودن نوعی کله خری است‌. این کله خری ونزدی حتی او را به کشتن می دهد. بله ونزدی می میرد. تاوانش هم ندیدن جدش و نداشتن رهنمود های اوست‌.

جالب است که فندوم چیز هایی از ونزدی برداشت کرده که خود فیلم ردشان کرده. از ونزدی بتی ساخته شده که سریالش هم ادعایش نکرده. برخورد منطقی و اصولی با سریال انجام نشده و علتش هم این است که مخاطب آنچه بخواهد می بیند نه آنچه که هست. البته چیز عجیب و حتی نادرستی نیست. سریال ونزدی مخصوص نوجوان و جوان است. اقتضاء آنها چنین است و چنین برداشت هایی توسطشان کاملا عادی است. بخاطر همین است که می گوییم یک نوجوان و سیره اخلاقی اش نمی تواند الگو باشد.

نکات انحرافی

هالیوود فهمیده مرلین مونرویی دیگر زاده نخواهد شد. شخصیت زنی که تمام جذابیت ها و محرکه های زنانه را داشته باشد. به همین دلیل شخصیت های زن را از نظر جذابیت و محرک ها مکمل یکدیگر انتخاب می کنند. مثلا در همین سریال، مدیر مدرسه پاهای نمایان و خوش تراش دارد، ونزدی لب برجسته دارد، اینید شخصیت پر شور دخترانه دارد، خانم روانشناس هیکل لاغر باربی دارد و بیانکا اندام زنانه برجسته دارد. هالیوود اینگونه تمام سلائق جنسی را برای یک اثر رسانه ای خریداری می کند و بهترین استفاده ابزاری را از زنان داخل اثر می برد.

یک نکته مهم و درک نشده هم وجود دارد. در فرهنگ آمریکایی و ادبیات سینمای آمریکا اینکه یک دختر را به مکانی دو نفره و خلوت ببرند و برای او فیلم ترسناک پخش کنند به معنای مخ زنی برای برقراری رابطه با اوست. یعنی اگر پدر تیلور نمی رسید اتفاقات ناجوری بین ونزدی و تیلور می افتاد(ونزدی هم اخه؟؟؟).

نتیجه روانشناسی

با استناد به خود فیلم می فهمیم که هر آنچه طرفداران را ترغیب و علاقه مند به ونزدی کرده توهم است. اخلاقیات و درس هایی که طرفداران بیان می کنند که از این سریال یاد گرفته اند اشتباه است و سریال هیچ ادعایی بر مطرح کردن آنها در داستان خودش ندارد. درون گرایی(جامعه گریزی) ونزدی از دلایل علاقه مندی هواداران به اوست. علاوه بر اینکه یک دختر جامعه گریز و بد بین الگوی خوبی نیست، ونزدی حتی این ویژگی ها را ندارد. او فقط در اجتماع خودش نیست وگرنه هم اجتماعی می شود و هم به راحتی به دشمنش اعتماد می کند. شخصیت به اصطلاح گنگ و سیگمایی که هواداران از ونزدی ساخته اند کاملا توهم است چراکه در مقبره اگر پدر تیلور نرسیده بود همین شخصیت سیگما تن به کار خاصی می داد. همانطور که در ادامه و در قسمت هفت در کافه تن به رابطه با تیلور داد.

مخاطب سنی

در جواب سوال از پیش طرح شده اینکه چرا ونزدی با توجه به کلیشه ای بودن، تکراری بودن، فرم ضعیف و… محبوب است می توان یک پاسخ دیگر هم داد. عموم مخاطبان سریال ونزدی نوجوانان هستند. نوجوانان هنوز خیلی اهل تماشا و پیگیری دنیای غنی سینما نشده اند. بیشتر هم به مصرف آثار بروز تر همچون انیمه ها، کی دراما و آثار تینجری می پردازند و از بخش های دیگر صنعت سینما دور هستند. همین عوامل باعث می شوند تا نوجوانان با آثار مشابه و کلیشه های ذکر شده برخورد نداشته باشند و سریال تینجری و بروزی همچون ونزدی که کلیشه ای عمل می کند برای آنها جذاب باشد. کلیشه ها چون جذاب بوده اند به کلیشه تبدیل شده اند و نوجوانان که این کلیشه ها را ندیده اند از جذابیتشان لذت می برند.

اولین و مهم ترین نکته در سراسر دنیا در مورد رژیم مصرف رسانه رده بندی سنی محصولات رسانه ای می باشد. آیا ونزدی از نظر رده بندی سنی مناسب نوجوانان هست؟ صحنه های پرخون، هیولاهای خشن، قتل های فجیع و بریدن اعضای بدن انسان باعث شده اند تا رده بندی رسمی این سریال برای بالای 15 سال است اما با بررسی در صفحات وب و کامنت های موجود و نگاهی به جامعه می توان فهمید که مخاطب این سریال صرفا این رده سنی نبوده است. گرچه می توان با توجه به صحنه ها و خشونت های این فیلم به رده بندی سنی آن هم انتقاد کرد. عموما دختران نوجوان مخاطب این سریال بوده اند و باید بررسی کرد که آیا تماشای چنین صحنه هایی برای روحیاتشان مناسب است؟ در سایت کدومو که جزو رسمی ترین وبگاه های بررسی محصولات رسانه ای بر اساس رده بندی سنی و علارغم اینکه مخاطبین از سریال استقبال کرده اند اما آن را نامناسب برای جمع خانواده دانسته اند. آن هم با حدود 70 درصد آرا. همگی می دانیم اینکه نوجوان یک سریال را ببیند، بپسندد ولی مناسب جمع خانواده نداند یعنی چه(خودمونم هم توی همین سن بودیم بالاخره). با توجه به رده بندی های سنی پیشنهاد شده در سایت کدومو هم نمی توان گفت که مخاطبین دغدغه بچه های کوچک تر خانواده برای تماشای این سریال را داشته اند.

نتیجه گیری از سریال ونزدی

سریال ونزدی به لطف رده سنی اش، داستانش، الگوهایش، تبلیغاتش و میکس های اینستاگرامی اش یکی از محبوب ترین آثار ۲۰۲۲ شد. اثری که مخاطبانش حتما منتظر فصل دومش هستند. اما نکته جا افتاده این است که اثری که چند لایه محتوایی که در مقاله به آنها اشاره کردیم را نداشته باشد چنین رخنه ای در قلب و ذهن مخاطب نمی کند و چنین محبوبیتی نمی یابد. تولید کنندگان ونزدی نیز چند لایه را در این اثر گنجاندند تا سریالی کامل ولو کلیشه ای را به بازار عرضه کنند.

البته که شخصیت ونزدی به الگویی برای نوجوانان هم بدل شد.فارق از خوب یا بد این الگو، چنین الگویی اشتباه بود. چرا؟ چون برداشت هایی که مخاطبین از شخصیت ونزدی داشتند و آنها را الگوی خود قرار داده بودند با حقیقت این شخصیت و چیزی که از او در خود فیلم به تصویر درآمده بود متفاوت بود. یعنی الگوگیری های انجام شده اصلا در ذات شخصیت ونزدی وجود نداشتند و این برداشت الگویی توسط مخاطب اشتباه بود و به اقتضای سنی مخاطب، عدم سواد سینما و سواد رسانه مخاطب باز می گردد.

امیدواریم در این مقاله تمام ابعاد سریال ونزدی را برای شما باز کرده باشیم و مخاطبینی که برداشت های اشتباهی و متضادی از شخصیت ونزدی داشته اند را آگاه کرده باشیم. بالاخره مخاطب مخصوصا مخاطب نوجوان عموما آنچه را دوست دارد از یک محصول برداشت می کند نه آنچه که هست. ولی حداقل در این سریال آنچه که توسط فندوم برداشت شده بود با آنچه که حقیقت داشت متفاوت بود. درود بر کسانی که دنبال حقیقت هستند.